Rodzina i jej wpływ na rozwój dziecka

Rodzina jest najważniejszym środowiskiem życia dziecka, w którym dokonuje się proces wychowawczy. Środowisko rodzinne, w którym dziecko poddawane jest wielu oddziaływaniom, złożone jest z różnorodnych czynników: atmosfery wychowawczej, postaw rodzicielskich, umiejętności wychowawczych.

Najbardziej optymalne warunki do wypełniania zadań rodzicielskich ma rodzina pełna. Rodzina kieruje procesem poznania przez dziecko świata przyrody i kultury oraz rozwojem pojmowania przez nie przyczyn i skutków zjawisk. Uczy je rozumieć znaczenia norm i wartościować je. To w rodzinie dziecko styka się po raz pierwszy z odróżnianiem dobra od zła, dowiaduje się , co jest pożyteczne, a co szkodliwe, co godne pochwały, a co ganione.
To właśnie w rodzinie kształtuje się i rozwija osobowość, formują pewne postawy, normy i zasady moralne, sposób bycia. Jeżeli rodzina funkcjonuje prawidłowo, wówczas tkwią w niej największe możliwości wszechstronnego rozwoju człowieka. Dowiedziono, iż dzieci, które mają zapewnione poczucie bezpieczeństwa i chronione są od lęków, rozwijają się lepiej i szybciej. Są radosne, śmiałe i pewne siebie . Jak pisze Dorota Law Nolte: Dzieci uczą się tego, czym żyją.

• Jeżeli dziecko żyje w ciągłym krytycyzmie, nauczy się potępiać.

• Jeżeli dziecko żyje otoczone wrogością, nauczy się walczyć.

• Jeżeli dziecko żyje z uszczypliwością, nauczy się wstydu.

• Jeżeli dziecko żyje otoczone poczuciem krzywdy, nauczy się czuć winne.

• Jeżeli dziecko żyje w atmosferze tolerancji, nauczy się cierpliwości.

• Jeżeli dziecko żyje w atmosferze pochwał, nauczy się doceniać innych.

• Jeżeli dziecko żyje w sprawiedliwości, nauczy się sprawiedliwości.

• Jeżeli dziecko żyje w poczuciu bezpieczeństwa, nauczy się wiary.

• Jeżeli dziecko żyje w atmosferze akceptacji, nauczy się akceptować siebie.

• Jeżeli dziecko żyje w akceptacji i miłości, odnajdzie i pokocha siebie i cały świat.

Dzieci, które czują się kochane, rozumiane i akceptowane chętnie się uczą, łatwiej się koncentrują, wierzą we własne możliwości i chcą rozwijać swoje zainteresowania. Również łatwiej znoszą niepowodzenia i mają więcej siły do pokonywania trudności w nauce. Dzieci ciągle krytykowane i wyśmiewane zamykają się w sobie i przestają ufać, złoszczą się na innych i na siebie samych, czują się rozżalone, samotne i winne. Dzieci ciągle pouczane i strofowane buntują się i robią na złość, niechętnie się uczą, szukają akceptacji w negatywnych grupach rówieśniczych.

Opracowała ANNA KORALEWSKA